Bij het ontwikkelen van concepten en strategieën, zoals een SEO-plan, een bedrijfsconcept of een nieuw organisatie-idee, kom je onvermijdelijk in situaties waarin je moet samenwerken en onderhandelen. Het vinden van compromissen is belangrijk, maar wat als je het gevoel krijgt dat jij met de verantwoordelijkheid zit, terwijl anderen met de eer strijken?
Een gebrek aan eerlijke en open communicatie is vaak het eerste teken dat je op je hoede moet zijn. Als de mensen waarmee je samenwerkt vaag worden in hun antwoorden, of als updates steeds meer aanvoelen als mooi verpakte verkooppraatjes in plaats van eerlijke rapportages van voortgang, is er waarschijnlijk iets mis.
- Vage communicatie en veranderende meningen. Wanneer teamleden onduidelijk zijn over belangrijke beslissingen of wanneer hun mening verandert zonder duidelijke uitleg, moet je op je hoede zijn. Dit is een teken dat ze misschien niet eerlijk zijn over hun bedoelingen.
- Conflicterende informatie. Als je tegenstrijdige berichten ontvangt van verschillende personen binnen het team, kan dit duiden op een gebrek aan interne communicatie of, erger nog, op doelbewuste misleiding.
- Updates als sales pitches. Als rapporten niet langer voelen als eerlijke rapportages maar als marketingpraatjes, moet je stilstaan bij de vraag of de prioriteiten nog wel juist zijn.
Dit soort gedragingen wijst vaak op een gebrek aan transparantie, en dat kan betekenen dat mensen bezig zijn met hun eigen agenda – zonder dat jij dat weet.
Een andere rode vlag is wanneer je merkt dat er beslissingen worden genomen die onlogisch zijn in de context van de doelen die jullie samen hebben gesteld. Deze beslissingen voelen soms alsof ze ter plekke zijn verzonnen, simpelweg om te laten zien dat er ‘iets’ gebeurt.
- Acties zonder logica of prioriteit. Terwijl jij je misschien richt op de kernactiviteiten, zoals het verfijnen van het businessmodel of belangrijke externe vergaderingen, plannen anderen bijvoorbeeld bezoeken of evenementen die weinig tot niets bijdragen aan de werkelijke voortgang. Dit soort beslissingen kunnen performatief zijn: ze willen laten zien dat ze bezig zijn, terwijl ze feitelijk niets bijdragen.
- Invented actions. Als je merkt dat er taken worden uitgevoerd die uit de lucht lijken te komen, kan dit erop wijzen dat iemand de schijn wil ophouden dat het project hoog op de prioriteitenlijst staat, zonder dat er echt iets wezenlijks gebeurt. Een voorbeeld hiervan is het plannen van een lange, onnodige vergadering, terwijl er nog cruciale zaken onopgelost zijn, zoals de begroting of kernbeslissingen over de bedrijfsstructuur.
Dit soort irrationele acties wijzen vaak op een gebrek aan echte betrokkenheid bij het project of een poging om zichzelf in een goed daglicht te stellen, zonder dat ze de werkelijke voortgang bevorderen.
Wanneer je in een samenwerkingsverband terechtkomt waar je de lasten draagt zonder de erkenning, en anderen meer profiteren dan jij, dan kan dit wijzen op manipulatieve machtsspelletjes. Hier zijn enkele veelvoorkomende tactieken:
- Delegatietrucs. Jij krijgt taken toegewezen die je overbelasten, terwijl anderen de eer opstrijken voor de voortgang. Dit is een subtiele manier om je verantwoordelijkheid te vergroten zonder dat je daar zelf direct invloed op hebt.
- Strategische uitsluiting. Je merkt dat je wordt buitengesloten van belangrijke vergaderingen of beslissingen die direct betrekking hebben op het project waar jij aan werkt. Dit kan erop wijzen dat anderen bezig zijn met het herstructureren van het project op een manier die voordelig voor hen is, maar niet voor jou.
- Focusschifting. Het team begint subtiel de richting van het project te veranderen, waardoor de oorspronkelijke doelen niet langer leidend zijn. Jij blijft achter met taken die steeds minder relevant zijn voor het uiteindelijke succes van het project.
Dit soort machtsspelletjes zorgen ervoor dat jij het zware werk blijft doen, terwijl anderen de vruchten plukken. Je moet deze signalen leren herkennen en vroeg actie ondernemen voordat je volledig wordt opgeslokt door een project dat niet langer jouw belangen dient.
Dit betekent niet dat je meteen moet stoppen of afstand moet nemen, maar dat je duidelijke grenzen stelt om jezelf te beschermen.
- Wees assertief. Vraag om duidelijke updates, consistente communicatie en een gezamenlijke afstemming van prioriteiten. Dit helpt om misverstanden te voorkomen en zorgt ervoor dat iedereen op één lijn blijft.
- Documenteer alles. Zorg ervoor dat je je eigen bijdrage goed documenteert, inclusief je pogingen om problemen op te lossen of misverstanden te voorkomen. Dit kan later van pas komen als je ter verantwoording wordt geroepen.
Door grenzen te stellen en je verantwoordelijkheden duidelijk af te bakenen, voorkom je dat je wordt meegezogen in de chaos die anderen creëren.
Als de situatie te ver is gevorderd en je pogingen om bij te sturen niet werken, kan het tijd zijn om je emotioneel los te koppelen van het project. Dit betekent niet dat je het project verlaat, maar dat je stopt met je emotioneel betrokken te voelen bij de uitkomst.
- Laat dingen misgaan. Het is niet jouw verantwoordelijkheid om anderen te redden van hun eigen fouten, vooral niet als ze jou consequent buitensluiten of ondermijnen. Focus je op de taken die direct invloed hebben op jouw reputatie en laat de rest los.
- Stop met overcommitteren. Als het duidelijk is dat anderen niet eerlijk meespelen, is het tijd om je inzet te beperken. Doe wat noodzakelijk is, maar ga niet bovenmatig veel werk verzetten als het duidelijk is dat het project wordt gesaboteerd.
- Controleer de perceptie. Disattachment betekent niet dat je helemaal wegloopt van het project. Je moet blijven bijdragen op een manier die laat zien dat je professioneel bent, zonder dat je de volledige verantwoordelijkheid op je neemt voor de chaos die anderen veroorzaken.
Dit proces van loslaten – disattachment – helpt je om jezelf te beschermen tegen verdere schade aan je reputatie of carrière.
Disattachment kan soms worden gezien als negatief of alsof je je terugtrekt. Maar als je consistent en duidelijk bent geweest in je communicatie en je inspanningen, is disattachment geen teken van lafheid – het is zelfbescherming.
- Blijf professioneel. Zorg dat je communicatie altijd constructief blijft, zelfs als je emotioneel afstand neemt. Dit helpt om je reputatie te beschermen en te voorkomen dat je in persoonlijke conflicten belandt.
- Wees niet bang om los te laten. Als je alles hebt gedaan om het project te redden en anderen blijven hun eigen belangen volgen, moet je geen schuldgevoel hebben om afstand te nemen. Je bent niet verantwoordelijk voor hun fouten.
Door dit te doen, kun je je reputatie beschermen en voorkomen dat je wordt meegezogen in een falend project.
Tot slot is het belangrijk om jezelf niet te verliezen in een project dat wordt ondermijnd door anderen. Zoals Remco Tensen zei: “Wanneer 70% van de strategie is uitgevoerd, kun je niet eindigen als 100% verantwoordelijk.” Je moet in staat zijn om bij te dragen, maar ook om jezelf te beschermen tegen de negatieve gevolgen van een project dat niet langer in jouw handen ligt.
Disattachment betekent niet dat je opgeeft, maar dat je je emotioneel losmaakt van de resultaten en ervoor zorgt dat je niet te diep betrokken raakt bij een project dat gedoemd is te falen. Het is een manier om je energie te beschermen, zonder dat je wordt meegesleurd door de fouten of manipulaties van anderen.
Focus op leren van de ander. Zie anderen niet als een bedreiging, maar ga een samenwerking in met de intentie om van hen te leren. Dit straalt zelfvertrouwen uit, en voorkomt dat je de dynamiek van de samenwerking te veel beïnvloedt.
Verkoop jezelf niet teveel. Probeer niet te veel over jezelf te praten of je vaardigheden te ‘verkopen’. Dit komt zwak over. Wees voorzichtig met mensen die zichzelf op dezelfde manier presenteren – het kan een teken zijn dat ze niet volledig geschikt zijn voor hun rol.
Samenwerken en het ontwikkelen van nieuwe strategieën vereist compromissen, maar je moet weten wanneer je moet stoppen met toegeven. Soms is het tijd om je grenzen te stellen of je emotionele betrokkenheid los te laten. Blijf professioneel, bescherm je reputatie, en weet wanneer je afstand moet nemen om jezelf te beschermen tegen de chaos die anderen veroorzaken.
Zorg ervoor dat jij niet eindigt als verantwoordelijk voor een 100% strategie die 70% is uitgevoerd.